«عثمان» فرزبند دیگر امام علی علیهالسلام است. مادرش فاطمه ملقب به «امالبنین» است. عثمان دو سال پس از برادرش عبدالله متولد شده است. او در حدود چهار سال امام علی علیهالسلام را درک کرده و در حدود چهارده سال در خدمت امام حسن مجتبی علیهالسلام بوده است. در حدود بیست و سه سال نیز با برادرشان امام حسین علیهالسلام میزیسته است. عمر شریفش بیست و سه سال بوده است. اما چرا امام علی علیهالسلام او را عثمان نامیده است؟ گویند به سبب علاقه امام علی علیهالسلام به «عثمان مظعون»، ، آن حضرت فرزند خود عثمان نام نهاد. عبدالله بن علی علیهالسلام به شهادت رسیده بود. عباس علیهالسلام به عثمان رو کرد و فرمود: «تقدم یا اخی؛ ای برادر! قدم پیش نه». عثمان با شمشیری عریان، پای پیش نهاد. عثمان هنگام ورود به میدان این رجز را میخواند:«انی انا عثمان ذوالمفاخر شیخی علی ذوالفعال الطاهرو ابنعم للنبی الطاهر اخی حسین خیرة الاخایو سید الکبار و الاصاغر بعد الرسول و الوصی الناصر؛ .منم عثمان، صاحب افتخارات و پدر من علی، صاحب رفتار و اعمال پاک است؛او پسر عم پیامبر پاک، و برادرم حسین برترین برگزیدگان است؛او سرور بزرگان و خردان، پس از پیامبر و وصی (علی) یاریدهنده دین است».در زیارت ناحیه مقدسه آمده: «السلام علی عثمان بن امیرالمؤمنین؛ سلام بر عثمان پسر امیرالمؤمنین» در زیارت ناحیه مقدسه آمده «خولی بن یزید الاصبحی الایادی» و «الابانی الدرامی» را خدای لعنت کند. گفته شده وقتی تیر «خولی» به عثمان اصابت کرد، او به پهلو بر زمین خورد. سپس شخصی از «بنیابان بن دارم» پیش آمد و سر او را از بدن جدا ساخت.